Vertalen is een vak. Het vraagt om meer dan alleen twee talen beheersen. Maar wat zijn dan precies de vaardigheden die nodig zijn om vertaler te worden? Online zijn hier aardig wat artikelen over te vinden. Zo veel dat het misschien niet heel overzichtelijk is. Studente aan Universiteit Leiden en stagiaire van Exito, Bente Will, schreef daarom deze blog over de vaardigheden die wij bij Exito belangrijk vinden, onder andere gebaseerd op een artikel van LinkedIn en artikelen van BLEND.

Taalbeheersing

Alhoewel vertalen meer is dan twee talen beheersen, is het wel de basis van vertalen. Naast je moedertaal moet je nog minstens één taal op hoog niveau beheersen. Maar alleen de talen beheersen is niet genoeg. Je moet ook kennis hebben van de cultuur of culturen die bij deze talen komen kijken, zodat je weet wat wel en niet gezegd kan worden. Je moet om kunnen gaan met de idiomen, uitdrukkingen en culturele nuances die een taal heeft, én weten hoe je deze het beste kunt vertalen naar een andere taal en cultuur. Denk dan bijvoorbeeld aan de Engelse uitdrukking “It’s raining cats and dogs”. Dit kan vertaald worden met “Het regent katten en honden”, maar dat klinkt toch niet lekker omdat we dit in het Nederlands niet zo zeggen. Een betere vertaling is de Nederlandse uitdrukking “Het regent pijpenstelen”, of als we iets dichter bij het Engels willen blijven, kunnen we zeggen “Het is hondenweer”.

Onderzoek

Echter, geen enkele vertaler weet alles van een taal en cultuur. Iedere vertaler zal dingen op moeten zoeken. Dit kan een woord in het woordenboek zijn, omdat je de betekenis of vertaling in een specifieke context wilt controleren. Maar dit kunnen ook concepten zijn in specifieke velden, zoals bijvoorbeeld medische terminologie. Het is van belang dat je deze informatie niet alleen weet te vinden, maar dat deze ook van een betrouwbare bron komt en relevant is voor je vertaling. De verkeerde informatie – bijvoorbeeld alleen maar even snel naar ChatGPT of iets dergelijks zonder te controleren – is funest voor je vertaling.

Schrijven

Een belangrijk onderdeel van vertalen is schrijven. Iets woord-voor-woord vertalen zorgt misschien wel voor een begrijpelijke vertaling, maar levert niet altijd een mooie tekst op die lekker wegleest. Het is daarom belangrijk dat je als vertaler de brontekst goed kunt lezen, en hier de belangrijkste punten uit kunt halen. Wat moet echt terugkomen in de vertaling? En wat kan worden weggelaten of vervangen? Denk hierbij bijvoorbeeld aan voorbeelden, anekdotes of gewoontes. Wat werkt in de ene cultuur wordt misschien niet begrepen in de andere cultuur of komt daar heel anders over. Stel de tekst begint met een anekdote over een begroeting en de mensen buigen naar elkaar. Dit zal in de meeste Westerse culturen vreemd aanvoelen terwijl dit in veel Aziatische landen de norm is. Als vertaler moet je kunnen herkennen of dit soort dingen letterlijk vertaald kunnen worden of dat ze aangepast moeten worden, wat in dit geval zal resulteren in een vertaling met een handdruk in plaats van een buiging. Daarnaast moet de vertaling de juiste stijl en woordgebruik hebben. Past de stijl en woordgebruik bij het publiek van de vertaling? Klopt de vertaling met het doel dat de klant voor ogen heeft?  Een vertaling moet overkomen als een originele tekst. Dit vraagt om een creatieve aanpak van vertalen, schrijven en herschrijven.

Professioneel

Als je professioneel vertaler wilt worden, is het belangrijk dat je professioneel overkomt. In principe vraagt dit bij vertalen, en zeker als je dit freelance wilt doen, om twee dingen: duidelijkheid en betrouwbaarheid. Je moet duidelijk zijn in de communicatie naar je klanten. Ze moeten weten wat ze van je kunnen verwachten, en wanneer. Hier komt ook betrouwbaarheid bij kijken. Zorg dat jij de kwaliteit levert die je belooft, en dat je dit ook vóór de afgesproken deadline doet. Mocht je toch in tijdnood komen en te laat zijn met je vertaling, ga deze dan niet afraffelen. Zorg dat de vertaling van goede kwaliteit is, en communiceer op tijd naar de klant dat de vertaling iets langer duurt. Als de klant ervan op de hoogte is, vindt deze het meestal geen probleem om iets langer te moeten wachten.

Op de hoogte blijven

Verder kun je als vertaler eigenlijk niet stilzitten. Je moet altijd op de hoogte zijn van de nieuwste trends, zowel op het gebied van de taal zelf als handige hulpmiddelen. Talen veranderen continu, woorden verschijnen en verdwijnen, en krijgen ook een andere betekenis. Wat eerst een belediging was, wordt nu geaccepteerd en andersom. Het is belangrijk dat je dit in de gaten houdt, zodat je altijd de relevante kennis hebt over de talen en culturen waar je mee werkt. Een handige website hiervoor is http://www.ktv-kennisnet.nl, waar je verschillende webinars en trainingen kunt volgen voor verschillende talen en deelgebieden. Bovendien zijn er in de vertaalsector vele hulpmiddelen die je kunnen helpen bij het vertalen. Denk dan aan computerprogramma’s die vertalingen opslaan in een vertaalgeheugen, maar ook machines en AI die voor je vertalen. Als vertaler moet je je bewust zijn van de risico’s die dit soort programma’s met zich mee kunnen brengen, maar ook hoe ze je kunnen helpen beter en sneller te vertalen.

Ervaring

Tot slot is daar dan ervaring. Ervaring is wellicht het belangrijkste dat je als vertaler kunt hebben. Echter, zeker als beginnend vertaler kan dit voor problemen zorgen. Veel klanten en vertaalbureaus werken liever niet met onervaren vertalers. Hierdoor beland je vaak in een vicieuze cirkel: je mag geen vertaalwerk doen omdat je geen ervaring hebt, maar je kunt geen ervaring opdoen als je niet mag vertalen. Om deze ervaring wel op te kunnen doen, zou je wellicht ergens stage kunnen gaan lopen of ergens als vrijwilliger gaan vertalen. Dit heeft als nadeel dat het financieel gezien niet echt voordelig is, maar het geeft je wel de ervaring die je nodig hebt. Ook kan specialiseren helpen. Bepaalde markten hebben nou eenmaal gespecialiseerde vertalers nodig, denk dan bijvoorbeeld aan juridisch of medisch vertalen. Je specialiseren zorgt ervoor dat je aantrekkelijker wordt voor klanten in dat domein en het geeft je een streepje voor op vertalers die niet gespecialiseerd zijn.  

Heb je vragen over het starten als vertaler, neem gerust contact met ons op, we vertellen je graag meer! 

Welke vaardigheden moet je hebben om vertaler te worden?

Vertalen is een vak. Het vraagt om meer dan alleen twee talen beheersen. Maar wat zijn dan precies de vaardigheden die nodig zijn om vertaler te worden? Online zijn hier aardig wat artikelen over te vinden. Zo veel dat het misschien niet heel overzichtelijk is. Studente aan Universiteit Leiden en stagiaire van Exito, Bente Will, schreef daarom deze blog over de vaardigheden die wij bij Exito belangrijk vinden,  onder andere gebaseerd op een artikel van LinkedIn en artikelen van BLEND.

Taalbeheersing

Alhoewel vertalen meer is dan twee talen beheersen, is het wel de basis van vertalen. Naast je moedertaal moet je nog minstens één taal op hoog niveau beheersen. Maar alleen de talen beheersen is niet genoeg. Je moet ook kennis hebben van de cultuur of culturen die bij deze talen komen kijken, zodat je weet wat wel en niet gezegd kan worden. Je moet om kunnen gaan met de idiomen, uitdrukkingen en culturele nuances die een taal heeft, én weten hoe je deze het beste kunt vertalen naar een andere taal en cultuur.   Denk dan bijvoorbeeld aan de Engelse uitdrukking “It’s raining cats and dogs”. Dit kan vertaald worden met “Het regent katten en honden”, maar dat klinkt toch niet lekker omdat we dit in het Nederlands niet zo zeggen. Een betere vertaling is de Nederlandse uitdrukking “Het regent pijpenstelen”, of als we iets dichter bij het Engels willen blijven, kunnen we zeggen “Het is hondenweer”.

Onderzoek

Echter, geen enkele vertaler weet alles van een taal en cultuur. Iedere vertaler zal dingen op moeten zoeken. Dit kan een woord in het woordenboek zijn, omdat je de betekenis of vertaling in een specifieke context wilt controleren.  Maar dit kunnen ook concepten zijn in specifieke velden, zoals bijvoorbeeld medische terminologie. Het is van belang dat je deze informatie niet alleen weet te vinden, maar dat deze ook van een betrouwbare bron komt en relevant is voor je vertaling. De verkeerde informatie – bijvoorbeeld alleen maar even snel naar ChatGPT of iets dergelijks zonder te controleren – is funest voor je vertaling.

Schrijven

Een belangrijk onderdeel van vertalen is schrijven. Iets woord-voor-woord vertalen zorgt misschien wel voor een begrijpelijke vertaling, maar levert niet altijd een mooie tekst op die lekker wegleest. Het is daarom belangrijk dat je als vertaler de brontekst goed kunt lezen, en hier de belangrijkste punten uit kunt halen. Wat moet echt terugkomen in de vertaling? En wat kan worden weggelaten of vervangen? Denk hierbij bijvoorbeeld aan voorbeelden, anekdotes of gewoontes. Wat werkt in de ene cultuur wordt misschien niet begrepen in de andere cultuur of komt daar heel anders over. Stel de tekst begint met een anekdote over een begroeting en de mensen buigen naar elkaar. Dit zal in de meeste Westerse culturen vreemd aanvoelen terwijl dit in veel Aziatische landen de norm is. Als vertaler moet je kunnen herkennen of dit soort dingen letterlijk vertaald kunnen worden of dat ze aangepast moeten worden, wat in dit geval zal resulteren in een vertaling met een handdruk in plaats van een buiging. Daarnaast moet de vertaling ook de juiste stijl en woordgebruik hebben. Past de stijl en woordgebruik bij het publiek van de vertaling? Klopt de vertaling met het doel dat de klant voor ogen heeft?  Een vertaling moet overkomen als een originele tekst. Dit vraagt om een creatieve aanpak van vertalen, schrijven en herschrijven.

Professioneel

Als je professioneel vertaler wilt worden, is het belangrijk dat je professioneel overkomt. In principe vraagt dit bij vertalen, en zeker als je dit freelance wilt doen, om twee dingen: duidelijkheid en betrouwbaarheid. Je moet duidelijk zijn in de communicatie naar je klanten. Ze moeten weten wat ze van je kunnen verwachten, en wanneer. Hier komt ook betrouwbaarheid bij kijken. Zorg dat jij de kwaliteit levert die je belooft, en dat je dit ook vóór de afgesproken deadline doet. Mocht je toch in tijdnood komen en te laat zijn met je vertaling, ga deze dan niet afraffelen. Zorg dat de vertaling van goede kwaliteit is, en communiceer op tijd naar de klant dat de vertaling iets langer duurt. Als de klant ervan op de hoogte is, vindt deze het meestal geen probleem om iets langer te moeten wachten.

Op de hoogte blijven

Verder kun je als vertaler eigenlijk niet stilzitten. Je moet altijd op de hoogte zijn van de nieuwste trends, zowel op het gebied van de taal zelf als handige hulpmiddelen. Talen veranderen continu, woorden verschijnen en verdwijnen, en krijgen ook een andere betekenis.  Wat eerst een belediging was, wordt nu geaccepteerd en andersom. Het is belangrijk dat je dit in de gaten houdt, zodat je altijd de relevante kennis hebt over de talen en culturen waar je mee werkt. Een handige website hiervoor is http://www.ktv-kennisnet.nl, waar je verschillende webinars en trainingen kunt volgen voor verschillende talen en deelgebieden. Bovendien zijn er in de vertaalsector vele hulpmiddelen die je kunnen helpen bij het vertalen. Denk dan aan computerprogramma’s die vertalingen opslaan in een vertaalgeheugen, maar ook machines en AI die voor je vertalen. Als vertaler moet je je bewust zijn van de risico’s die dit soort programma’s met zich mee kunnen brengen, maar ook hoe ze je kunnen helpen beter en sneller te vertalen.

Ervaring

Tot slot is daar dan ervaring. Ervaring is wellicht het belangrijkste dat je als vertaler kunt hebben. Echter, zeker als beginnend vertaler kan dit voor problemen zorgen. Veel klanten en vertaalbureaus werken liever niet met onervaren vertalers. Hierdoor beland je vaak in een vicieuze cirkel: je mag geen vertaalwerk doen omdat je geen ervaring hebt, maar je kunt geen ervaring opdoen als je niet mag vertalen. Om deze ervaring wel op te kunnen doen, zou je wellicht ergens stage kunnen gaan lopen of ergens als vrijwilliger gaan vertalen. Dit heeft als nadeel dat het financieel gezien niet echt voordelig is, maar het geeft je wel de ervaring die je nodig hebt. Ook kan specialiseren helpen. Bepaalde markten hebben nou eenmaal gespecialiseerde vertalers nodig, denk dan bijvoorbeeld aan juridisch of medisch vertalen. Je specialiseren zorgt ervoor dat je aantrekkelijker wordt voor klanten in dat domein en het geeft je een streepje voor op vertalers die niet gespecialiseerd zijn.  

Heb je vragen over het starten als vertaler, neem gerust contact met ons op, we vertellen je graag meer!